مقدمه در مورد ویپ (VoIP)
به طور خلاصه، VoIP یا Voice Over IP، تکنولوژی انتقال صدا روی بستر طراحی شبکه است که امکان برقراری تماس‌های تلفنی را روی بستر شبکه IP فراهم می آورد.تا 30 سال پیش واژه‌ای به نام اینترنت وجود نداشت و ارتباط محاوره‌ای تنها از طریق شبکه عمومی تلفن (PSTNN) امکان پذیر بود همچنین ارسال داده به ویژه در فواصل دور بسیار هزینه بر بود اما در طی چند سال گذشته شاهد پدیده‌هایی جذاب بوده‌ایم؛ گسترش رایانه‌های شخصی، فناوری‌های جدید ارتباطی همچون تلفن‌های سلولی و بالاخره شبکه گسترده اینترنت.این ارتباط از طریق چت و پست الکترونیکی برقرار شد و تجارت در سایه وب تولدی دوباره یافت. دقت کنید که راه اندازی VoIP سیسکو رو به متخصصان حرفه ای بسپارید. حال ما شاهد انقلابی واقعی در جهان ارتباطات هستیم. افراد با استفاده از رایانه شخصی و اینترنت به امور شغلی خویش می‌پردازند و نیز اوقات فراغت خود را سپری می‌کنند. تبادل اطلاعات (تصویر، صدا و مستندات) را به راحتی انجام می‌دهند و با استفاده از نرم افزارهای کاربردی از طریق اینترنت به گفتگو با یکدیگر می‌پردازند. تمامی این مسایل، امروزه در سایه یک تکنولوژی قابل انجام هستند که گسترش روزافزونش تمامی ارتباطات را تحت الشعاع قرار می‌دهد و آن سرویس VoIP است.

ویپ VoIP چیست و چگونه کار می‌کند؟

صوت یا صدای انسان سیگنالی آنالوگ است. بنابراین در مبدأ از یک مبدل سیگنال آنالوگ به دیجیتال، استفاده می‌شود. با توجه به اینکه صوت می‌بایست جهت انتقال از طریق شبکه IP به بسته‌هایی از جنس دیتا تبدیل شوند، دیجیتال شدن سیگنال صوت باید انجام پذیرد. همانطور که در شکل زیر مشاهده می‌کنید در طی مراحل تبدیل آنالوگ به دیجیتال، تبدیل کدک‌ها نقش مهمی ایفا می‌کند که برای اطلاع از نحوه کارکرد کدک‌ها و انواع آن‌ها می‌توانید به لینک زیر مراجعه کنید. جزییات روش را در شکل زیر می‌توانید مشاهده کنید.


Codecjpg
در انتهای انتقال نیز، عمل عکس آن انجام خواهد پذیرفت. سیگنال دیجیتال که از طریق شبکه IP انتقال یافته، در مقصد و توسط یک تبدیل کننده از حالت سیگنال دیجیتال به آنالوگ تبدیل خواهد شد.

DACjpg

سیگنال دیجیتال بسیار ساده‌تر قابل کنترل است. فشرده سازی، مسیریابی، تبدیل آن به فرمتی مناسب و مقاومت در برابر نویز از مواردی است که کنترل آنها در حالت دیجیتال ساده تر انجام می‌پذیرد.

Transfer-Datajpg

روند انتقال دیتا در ویپ

ارزان بودن به کارگیری شبکه داده برای ارسال صوت، استفاده بهینه از پهنای باند، CUCM سیسکو توانایی ارسال با نرخ بیت‌های مختلف، امکان انتخاب کیفیت مکالمه و در نتیجه تعیین میزان هزینه از طرف کاربر و اضافه نمودن سرویس‌های جدید از مزایای این تکنولوژی می‌باشند. این تکنولوژی همراه با مزایای جدیدی که ارائه می‌دهد، ریسک‌های امنیتی نیز در پی دارد و به کارگیری آن نباید بدون در نظر گرفتن ملاحظات امنیت شبکه انجام شود. در ادامه به شرح مزایای این تکنولوژی پرکاربرد می‌پردازیم.

مزایای ویپ (VoIP)

از نقطه نظرهای متفاوتی می‌توان به بررسی مزایای این تکنولوژی پرداخت که بالطبع کاهش هزینه‌های جاری، از جمله جذاب‌ترین ویژگی‌های این تکنولوژی است که برخی از دلایل این امر عبارتند از:۱. بی نیازی از سیم کشی مجزا این تکنولوژی از بستر شبکه برای ارتباطات تلفنی استفاده می‌کند که موجب کاهش کابل کشی مجزا می‌گردد. هم چنین در صورت جابجایی محل کاربر، دیگر دردسر سیم کشی به مکان جدید وجود نخواهد داشت.۲. کنفرانس‌های صوتی و تصویری سازمان‌هایی که برای انجام امور خود از برقراری کنفرانس‌ها در بستر پیاده سازی voip استفاده می‌نمایند از هزینه‌های برقراری ارتباطات تلفنی با توجه به مسافت‌های کاربران (حتی در ابعاد بین المللی) جلوگیری می‌کنند.۳۳. ادغام دستگاه تلفن با کامپیوتر شخصی همان طور که می‌دانید امروزه استفاده از نرم افزارهای تلفنی (SoftPhonee) در سازمان‌ها و حتی سیستم‌های خانگی به صورت روزافزون در حال گسترش می‌باشد. استفاده از این نرم افزارها جایگزینی برای IP-Phone به شمار می‌رود که تنها نیاز به Handsettt دارد. لذا بدین صورت می‌توانید از هزینه‌های موجود بکاهید.۴. تماس کاربران خارج از سازمان به صورت رایگان به هر نقطه از دنیا کاربران این سیستم از طریق اینترنت قادر به تماس با سازمان مورد نظر خود می‌باشند. این ویژگی برای کارکنانی که خارج از محیط دفتر هستند علاوه بر کسر هزینه‌ها موجب تسهیل تماس‌های تلفنی نیز می‌شود.۵. گسترش آسان گسترش و افزودن کاربر در این سیستم‌ها به سادگی انجام پذیر است و برخلاف سیستم‌های پیشین نیاز به سیم کشی مجدد برای هر کاربر وجود ندارد.۶. مدیریت متمرکز و آسان مراکز تلفن مبتنی بر VoIP محیطی را تحت شبکه در اختیار کاربر قرار می‌دهند که از طریق آن می‌تواند تنظیمات را تغییر داده، کاربر اضافه کرده و یا گزارش گیری نماید.همچنین از دیگر مزیت های راه اندازی voip می توان به موارد زیر اشاره کرد :

ترکیب کارکردهای صدا و دیتا
استفاده از استانداردهای SIP ،H.323 و ...
امکان ترکیب کردن محصولات تولید کنندگان مختلف (بدلیل استفاده از استاندارها جهانی و عدم وابستگی به روش‌های پیاده سازی)
کاهش هزینه های مربوط به پشتیبانی و نگه داری به دلیل ادغام شبکه دیتا و شبکه تلفنی
پویایی و پیشرفت روز افزون شبکه های ویپ
قابلیت برنامه‌نویسی بر روی گوشی‌های تلفنی همانند یک گوشی موبایل و یا حتی پیشرفته‌تر از آن
پشتیبانی از کلیه امکانات مخابراتی کنونی و حتی ارایه خدمات جدید، با هزینه‌ی بسیار پایین و سهولت اجرایی بالا


امکانات ویپ (VoIP)

برخی امکانات این سیستم جدید به شرح زیر می‌باشد.۱. امکان ارائه شماره تلفن‌های داخلی به تعداد بالابا توجه به ظرفیت سیستم تلفنی که راه اندازی شده است، می‌توانید تعداد مختلف داخلی‌ها را داشته باشید.۲. امکان دریافت پیام صوتی (Voicemail)استفاده از این سرویس در صورت عدم امکان پاسخگویی کاربر، می‌توان برای او پیام گذاشت. کاربر در زمان دلخواه قادر به شنیدن این پیام بوده و نیز امکان ذخیره سازی آن بر روی سرور می‌باشد.۳. ضبط مکالمات این امکان وجود دارد که تمامی مکالماتی که در بستر ویپ در سیستم شما صورت می‌گیرد ضبط شده و در سیستم شما ذخیره گردند.۴. تلفنهای نرم افزاری (SoftPhone)با نصب تلفن‌های نرم افزاری امکان دسترسی به داخلی‌های کاربران از طریق کامپیوتر فراهم می‌باشد. با استفاده از این ویژگی کاربرانی که خارج از محیط سازمان هستند امکان ارتباط با سازمان را همچنان خواهند داشت. همچنین این امکان وجود دارد که از لپ تاپ یا موبایل به عنوان وسیله ارتباطی استفاده کرد.۵. Fax to Emailبا استفاده از این ویژگی قابلیت ارسال فکس‌های دریافتی به ایمیل وجود خواهد داشت. بدین صورت خدمت بزرگی به محیط زیست و صرفه جویی در مصرف کاغذ خواهد شد. از طرف دیگر ذخیره شدن اسنادی از این قبیل در ایمیل، دسترس پذیری آن ها را بالا می‌برد.۶. VoiceMail to Faxاین امکان نیز یکی دیگر از قابلیت‌هایی است که تکنولوژی VoIP در اختیار می‌گذارد که البته ملزم به وجود امکانات شبکه‌ای جهت فرستادن پیام‌های صوتی به ایمیل می‌باشد. ۷. Interactive Voice Responseاین ویژگی (IVR) با تماس کاربران منوی صوتی را فراهم می‌کند تا برای اتصال به بخش مورد نظر شماره همان بخش را طبق پیامی که پخش می‌شود وارد کند. برای مثال در هنگام تماس با سازمانی که دارای بخش‌هایی از قبیل فروش، پشتیبانی، مالی و ... است، ابتدا پیامی برای مخاطب پخش می‌شود که برای ارتباط با هر بخش شماره‌ای اعلام می‌شود. سپس کاربر با انتخاب شماره‌ها به بخش مورد نظرش هدایت می‌شود.۸. صف انتظاربا استفاده از این ویژگی، در صورت اشغال بودن خط شما، تماس‌های مخاطبان شما از دست نرفته بلکه در صف قرار داده می‌شوند تا به هنگام آزاد شدن شماره شما، تماس برقرار شود.۹. تنظیم ساعات اداریاین ویژگی هم یکی از موارد کاربردی در پیاده‌سازی سیستم‌های تلفنی سازمان‌ها به شمار می‌رود که در سیستم‌های مبتنی بر نگهداری و پشتیبانی voip به راحتی قابل انجام خواهد بود. ۱۰۰۰. گزارش گیریاین امکان وجود دارد که تمام تماس‌های کاربران به صورت گزارش در این سیستم ذخیره شود که در نظارت بر تماس‌ها و ارائه گزارش‌هایی که بیانگر نحوه و میزان تماس‌هاست، مفید می‌باشد.

محدودیت‌های ویپ (VoIP)

تکنولوژی VoIP دارای محدودیت‌های مختص به خود است که در ادامه به برخی از آنها اشاره می‌گردد. مهمترین مسئله در ارتباط کیفیت صدا است. در دنیای واقعی شرایط به گونه‌ای‌ است که تضمین کیفیت بالای تماس‌ها، کاری سخت و نیازمند درست کار کردن عوامل مختلف است.همانطور که پیشتر اشاره شد، تکنولوژی ویپ، ‌صوت را به داده دیجیتال تبدیل و پس از قرار دادن در بسته‌های اطلاعاتی آنها را از طریق شبکه IP، ارسال می‌نماید. همانند سایر نوع‌های داده، بسته‌های اطلاعاتی ممکن است با همان اولویتی که ارسال شده‌اند به مقصد نرسند. سیستم دریافت کننده قادر به بازسازی مجدد بسته‌های اطلاعاتی صرف‌نظر از اولویت دریافت آنها می‌باشد. ماهیت تبدیل صوت به صورت بلادرنگ است و این بدان معنی است که در صورتی که بسته های اطلاعاتی با اولویت ارسال در مقصد دریافت نشوند،‌ در زمان بازسازی مجدد داده (تبدیل داده دیجیتال به صوت) سکوت را شاهد خواهیم بود؛ برای غلبه بر این مشکل تمهیداتی از قبیل استفاده از پروتکل‌های RTCP ارائه شده است که مسایلی از این دست پیش نخواهد آمد. فشرده سازی و برگرداندن داده به حالت اولیه، سربار پردازشی مختص به خود را خواهد داشت. علاوه بر این، فشرده سازی افت کیفیت صدا را به دنبال خواهد داشت.سیستم‌های مبتنی بر VoIP، در صورت قطع جریان برق آسیپ پذیر خواهند بود؛ البته برای این مشکل نیز تمهیداتی اندیشیده شده است که یکی از ساده‌ترین‌های آن استفاده از UPS در مواقع قطع برق است تا امکان برقراری تماس همچنان وجود داشته باشد. اما در سیستم‌های پیشین و سنتی در صورت قطع جریان برق امکان استفاده از تلفن‌های قدیمی وجود خواهد داشت چراکه شرکت‌های مخابراتی، الکتریسیته را بر روی خطوط تلفن ارسال می‌نمایند. بدین ترتیب، حتی در صورت قطع جریان برق، تلفن معمولاً فعال و قابل استفاده خواهد بود چراکه برق تلفن از یک منبع دیگر تامین می‌گردد.در انتها نمونه‌هایی از ساختار سیستم‌های مبتنی بر ویپ برای سازمان کوچک و ساختار VoIP برای سازمان بزرگتر آورده شده است.


VoIPsmalljpg