- گرفتن شرح حال و انجام معاينات فيزيکي کامل به همراه مانورهاي لئوپولد و معاينات ارزيابي لگن.
- توزين، اندازه گيري فشارخون، بررسي ارتفاع رحم و رشد جنين و سمع صداي قلب بصورت دوره اي.
- درخواست آزمايش تشخيص حاملگي (خون، ادرار) و آزمايشات معمول حين حاملگي (کامل ادرار و کشت ادرار، CR.BUN. HBSAB. HBSAG. VDRL. FBS. CBC. DIFF. HCT. HB. RH) و نيز تيتراژ سرخجه، کومبس غيرمستقيم در صورت لزوم و ارجاع موارد غيرطبيعي به پزشک متخصص.
- درخواست سونوگرافي (جهت تعيين سن حاملگي و بررسي سلامت جنين).
- مشاوره و آموزش در مورد مشکلات و بيماريهاي دوران بارداري داروها، سيگار، الکل و مواد مخدر و عوامل خطر محيطي و شغلي، ژنتيک، تغذيه، فعاليتها، بهداشت دهان و دندان و بهداشت فردي و نيز آمادگي جسمي و روحي دوران بارداري، ترويج تغذيه با شير مادر، مراقبت از نوزاد در منزل و پيشگيري از هيپوترمي و ...
- ارزيابي سلامت جنين (بررسي حرکات جنين NST)
- تجويز داروهاي مجاز در حاملگي طبق ليست پيوست و برابر دستورالعملهاي مربوطه
- تشخيص موارد غيرطبيعي در دوران بارداري و ارجاع به پزشک متخصص
حين زايمان:
- معاينه فيزيکي و مامائي و
جراح زنان و در صورت لزوم معاينات واژينال و تشخيص موارد غيرطبيعي و ارجاع به پزشک مطابق موارد ذکر شده در (بند ج)
- تصميم گيري و دستور پذيرش و تشکيل پرونده و گرفتن شرح حال مطابق فرم مربوطه در مورد مراجعه کنندگان کاملاً طبيعي
- درخواست آزمايشات (خون، ادرار، فرن تست، نيترازين تست و خون)
- درخواست روشهاي پاراکلينيکي (سونوگرافي، راديوگرافي، NST) در ختم حاملگي در صورت عدم وجود پزشک متخصص
- دستور و نظارت بر انجام شيو وانما
- پذيرش زائو در اتاق درد و زايمان توسط ماماي کشيک
- کنترل صداي قلب جنين و ثبت آن
- کنترل علائم حياتي مادر
- گرفتن رگ و مايع درماني وريدي و انواع تزريقات
- ادامه معاينات مکرر و ثبت پيشرفتهاي زايماني در فرم مخصوص و اطلاع به پزشک فوريتهاي پزشکي
- در صورت لزوم اينداکشن (تحريک زايماني) و تقويت و تشديد دردهاي زايمان (AUGMENTATION) با نظر پزشک متخصص زنان و زايمان
- در صورت امکان استفاده از مانتيورينگ خارجي با حضور پزشک
- در بيماران سزارين، تشکيل پرونده و درخواست آزمايشات مورد لزوم HCT. HBو رزرو خون و تعيين گروه و RH قند و اوره و ... سونداژ مثانه
- انجام مراحل مختلف زايمان با نمايش سر (سه مرحله زايماني) دادن بي حسي موضعي و انجام اپي زياتومي و ترميم پارگي درجه يک و دو و ترميم اپي زياتومي در صورت لزوم
- انجام زايمان با نمايش ته در شکم سوم و بالاتر (در مواقع اورژانس و عدم حضور متخصص)
- اعلام جنسيت و نشان دادن نوزاد به مادر
- سنجش آبگار و بررسي سلامت ظاهري نوزاد
- انجام کوراژ در صورت لزوم
- انجام فوريتهاي مامائي در مراکزي که متخصصين زنان و زايماني حضور ندارد (در حد امکانات) به جز گذاردن انواع فروسپس
- احياي مادر و نوزاد
- تجويز داروهاي مجاز در صورت لزوم طبق ليست پيوست و برابر دستورالعمل موجود
بعد از زايمان:
- قراردادن مادر در وضعيت راحت و کنترل و نظارت بر انجام ثبت اثر انگشت مادر، کف پاي نوزاد در پرونده و بستن دستبند نوزاد
- درخواست آزمايشات کومبس مستقيم و غيرمستقيم و تجويز آمپول رگام در صورت لزوم
- تکميل پرونده مادر و نوزاد و صدور گواهي ولادت و اجازه انتقال مادر به بخش
- کنترل کامل وضع عمومي تا 2 ساعت بعد از زايمان و ثبت در پرونده (کنترل علائم حياتي مشاهده هر نوع ترشحات پس از زايمان و گزارش هرگونه موارد غير طبيعي به پزشک، کنترل ميزان خونريزي وضعيت رحم و پرينه معاينه پستان و کنترل مثانه در صورت اتساع اقدام در جهت تخليه نمودن آن)
- آموزش به مادر در مورد مراقبتهاي بهداشتي ومادر و نوزاد (مراقبت از پستان و نحوه شير دادن، تغذيه استحمام و روشهاي جلوگيري از بارداري، واکسيناسيون و توجه به بندناف و پيشگيري از هيپوترمي)
- اجازه ترخيص در مورد مادران با زايمان طبيعي پس از انجام معاينات لازم
- تجويز داروهاي مجاز در صورت لزوم طبق ليست پيوست و برابر دستورالعملهاي موجود
بند ج: موارد غيرطبيعي که در بند ب اشاره شده و بايستي حتماً پزشک حضور يابد:
- نماي غير از قله سرو قرارهاي غيرطبيعي و چندقلوئي
- پيدايش علائم زجر جنين و نامرتب بودن صداي قلب جنين و يا نشنيدن صداي قلب جنين
- پاره بودن کيسه آب به مدت بيش از 12- 6 ساعت و وجود تب در شروع دردهاي زايماني
- پائين يا بيرون افتادن بند ناف.
- طولاني شدن مراحل ليبر و زايمان و انقباضات پشت سر هم
- وجود هرگونه توده و انسداد در مسير کانال زايمان
- هرگونه سابقه جراحي (سزارين قبلي) حاملکي غيرطبيعي و سقطهاي مکرر و نازائي
- وجود هرگونه خونريزي غيرطبيعي
- فشارخون بالا و حملات تشنجي
- فشارخون پائين و بروز علائم شوک
- وجود بيماريهاي داخلي (گوارش، صرع، کليه، قلب، ريه، خوني، ديابت، رواني و ضعف مفرط و ...)
- اولين حاملگي در سنين کمتر از 18 سال يا بيش از 35 سال
- وجود علائم پره اکلامپسي و اکلامپسي
- زايمان پيش از موقع کمتر از 28 هفته، پارگي زودرس کيسه آب و ساير موارد مشابه
- زايمان بعد از 24 هفته
- مادران RH منفي و حساس شده
- تب و لرز پس از 24 ساعت از زايمان، خونريزي خارج از اندازه، عدم برگشت رحم به حالت عادي، ترشحات غيرطبيعي و بدبو، تورم وسرخي دردناک پستانها، عدم توانائي دفع ادرار پس از 12 ساعت، تورم پاي مادر و ساير موارد مشابه