جراحی کاهش پاکت های پریودنتال
در صورتی که بیمار با تاخیر به دندانپزشک مراجعه کرده باشد و بیماری لثه پیشرفت زیادی داشته باشد ممکن است از جراحی برای درمان بیماری استفاده شود.

مسواک زدن و کشیدن نخ دندان راهکار مناسبی برای مقابله با تجمع باکتری در اطراف دندان است. گاهی اوقات عدم رعایت بهداشت موجب افزایش باکتری ها در دهان و تشکیل پلاک دندانی می شود. پلاک در صورت عدم درمان به جرم دندان تبدیل شده و با تولید سم ، التهاب لثه را به وجود می آورد. در نتیجه شکاف عمیقی در محل اتصال دندان به لثه ایجاد شده که پاکت نام دارد.

این شکاف ها محل مناسب برای تجمع باکتری ها است. تشدید این وضعیت منجر به تخریب استخوان در محدوده لثه می شود. کاهش پاکت یکی از انواع جراحی لثه است که با هدف از بین بردن جرم های تشکیل شده در خط لثه انجام می شود. کاهش عمق پاکت تا جایی است که زیست باکتری ها به حداقل برسد.

در ابتدای جراحی بافت لثه از دندان جدا شده و بخش های عمقی آن با استفاده از ابزار اولتراسونیک پاکسازی می شود. علاوه بر رفع جرم دندان ، ریشه دندان نیز از ناهمواری ها زدوده می شود. این ناهمواری ها موجب عود مجدد بیماری های لثه می شوند. سپس لثه در جاگاه اصلی خود قرار گرفته و با بخیه محکم می شود. بخیه در بعضی موارد جذبی است و نیازی به کشیدن ندارد. اما در نوع دیگر بخیه جذبی نیست و باید بعد از 10-7 روز کشیده شود.

جراحی فرنکتومی
فرنوم عنوان بافتی عضلانی است که داخل دهان قرار گرفته است. فرنوم موجود در دهان به دو نوع زبانی و لبی تقسیم می شود. فرنوم زبانی بین زبان و کف دهان قرار گرفته و در صورت اختلال ، تکلم یا بلع را دچار مشکل می کند. اما فرنوم لبی در حد فاصل بین لثه و لب قرار گرفته و حرکات لب را کنترل می کند.

فرنوم لبی در صورت نداشتن تناسب ( عریض یا بزرگی بیش از حد ) بین دندان های جلو فاصله ایجاد می کند. گاهی اوقات نیز فرنوم موجب دور شدن لثه از دندان ( تحلیل لثه ) می شود. در این شرایط برداشت کل یا بخشی از فرنوم لب ضرورت پیدا می کند. فرنکتومی ( Frenectomy ) یکی از انواع جراحی لثه است با استفاده از لیزر ، بدون خونریزی و در مدت زمان بسیار کوتاهی انجام می شود.

جراحی پیوند بافت لثه ( گرافت لثه )
گاهی اوقات لثه دچار تحلیل شده و ریشه دندان نمایان می شود. عوامل مختلفی در تحلیل لثه نقش دارند که بیماری لثه و مسواک زدن با شتاب از جمله شایع ترین آن ها است. نمایان شدن ریشه دندان علاوه بر ظاهر نامناسب ، موجب افزایش حساسیت به سرما ، گرما یا مصرف غذا های شیرین می شود. همچنین پلاک های بسیاری روی آن تشکیل شده که به فرسایش و خرابی دندان کمک می کنند.

در این شرایط برای محافظت از ریشه دندان یکی از انواع جراحی لثه با نام پیوند بافت نرم ضرورت پیدا می کند. این کار باید قبل از عمل های ترمیمی از قبیل تاج گذاری و ایمپلنت انجام شود. برای شروع این جراحی مقداری از بافت همبند نرم از سقف دهان برداشت و در محل آسیب دیده بخیه می شود. بخیه و پانسمان محل برداشت بافت نیز برای پیشگیری از عفونت الزامی است.

جراحی بلند کردن تاج دندان
گاهی اوقات رشد بیش از حد بافت لثه روی دندان موجب ظاهر نامناسب دندان ها و لبخند به اصطلاح لثه ای می شود. بلند کردن تاج ( crown lengthening ) نوعی جراحی لثه است که با عقب راندن لثه موجب افزایش تاج دندان می شود.

جراحی پیوند استخوان
گاهی اوقات بیماری لثه به دلیل عدم درمان به موقع ، پیشرفت می کند. در این شرایط عفونت به استخوان نگهدارنده (پشتیبان) دندان منتقل شده و آن را تخریب می کند. بازیابی و تقویت استخوان و بافت های پشتیبان از دست رفته با پیوند غشا و استخوان امکانپذیر است. این جراحی که ترمیم هدایت شده نیز نامیده می شود موجب افزایش عمر دندان می شود.

جراحی آلوئولوپلاستی
یکی دیگر از انواع جراحی لثه آلوئولوپلاستی ( Alveoloplasty ) نام دارد. این جراحی اغلب برای اصلاح مشکلات فکی از قبیل ناهنجاری فکی دندانی مورد استفاده قرار می گیرد. جلو رفتن فک پایین ، عقب رفتگی چانه ، تغیر شکل دندان و فک ، رشد نامناسب فک و اختلال در عملکرد مفصل گیجگاهی از جمله این ناهنجاری ها به شمار میروند. گاهی اوقات دندان از بین رفته و استخوان زیر لثه برای قرار دادن انواع پروتز ( دندان مصنوعی ، روکش و … ) همخوانی ندارد. آلوئولوپلاستی در زمینه حذف و صاف کردن تیغه های استخوانی نیز کاربرد دارد.

آیا جراحی لثه دردناک است؟
متقاضیان انواع جراحی لثه در حین درمان تحت بی حسی موضعی قرار دارند. بعد از جراحی نیز درد خفیف تا متوسطی را احساس می کنند که با مصرف مسکن های تجویزی دندانپزشک التیام پیدا می کند. همچنین مصرف منظم و به موقع آنتی بیوتیک ( در صورت تجویز دندانپزشک ) برای کنترل عفونت لثه الزامی است. برای کنترل تورم حاصل از جراحی نیز می توان یک کیسه یخ را روی صورت خود قرار داد. البته تورم و خونریزی طولانی مدت و شدید باید سریعاً به دندانپزشک اطلاع داده شود.